Interview Saara Martinmäki over mentaal welzijn van hulpverleners

Saara Martinmäki is onderzoeker en beleidsadviseur bij ARQ Nationaal Psychotraumacentrum (https://arq.org/). Wij interviewden haar over zorg voor het mentale welzijn van medewerkers.

Waarom is het belangrijk om aandacht te hebben voor het mentale welzijn van medewerkers?

Het belang van mentale gezondheid en welzijn op de werkplek is iets waar de afgelopen jaren steeds meer aandacht voor is en de verantwoordelijkheid van de werkgever hiervoor wordt steeds meer erkend. Wanneer medewerkers in goede lichamelijke en geestelijke gezondheid verkeren, is de kans groter dat ze hun taken effectief en efficiënt uitvoeren. Dat helpt de organisatie haar missie en doelen te bereiken. Een slecht mentaal welzijn kan daarentegen de productiviteit en prestaties verminderen, of het vermogen om veilig te werken. Naast de negatieve gevolgen voor het personeel kunnen verloren productiviteit, ziekteverzuim en een hoog personeelsverloop, veel kosten met zich meebrengen voor de organisatie. Zorgen voor het welzijn van het personeel kan leiden tot een hogere medewerkerstevredenheid en minder personeelsverloop, waardoor bijvoorbeeld de kosten voor werving en training worden verlaagd. Bovendien weten we dat aandacht voor het welzijn van het personeel niet alleen meer gekwalificeerde medewerkers aantrekt, maar ook de betrouwbaarheid van de organisatie vergroot. Het valt op als een organisatie goed voor haar medewerkers zorgt. Bovendien is het waarschijnlijker dat medewerkers effectief samenwerken. Dit kan enkele van de meest voorkomende bronnen van stress op de werkplek helpen verminderen. Bovendien kunnen medewerkers in veel landen in hun werk of privéleven met verschillende uitdagingen te maken krijgen. Het personeel kan bijvoorbeeld zelf ook een humanitaire noodsituatie hebben meegemaakt, of veel moeilijke verhalen horen van mensen die zij ondersteunen. Een voorbeeld: de psychologen en maatschappelijk werkers die vrouwen ondersteunen die getroffen zijn door gendergerelateerd geweld in de DRC horen de meest verschrikkelijke verhalen en leven mogelijk zelf ook vaak in zeer uitdagende omstandigheden. Om met hun werk en privéleven om te kunnen gaan en niet overbelast te raken, is extra zorg en erkenning van de organisatie dus cruciaal.

Als ik werk of vrijwilligerswerk doe voor een stichting die kwetsbare kinderen in het globale Zuiden ondersteunt, wat is dan een goede manier om een dialoog te starten met mijn lokale partnerorganisatie over het mentale welzijn van het personeel?

Het is een goed idee om eerst informatie te verzamelen over de culturele en contextuele factoren die van invloed kunnen zijn op het mentale welzijn van het personeel op dat gebied, en inzicht te krijgen in de beschikbare geestelijke gezondheidszorg of psychosociale diensten die in de gemeenschap bestaan (formeel of informeel).  Dit zal helpen de discussie op een cultureel passende manier te kaderen en rekening te houden met de bestaande mogelijkheden. Het is vaak goed om met het management van je partnerorganisatie in gesprek te gaan, je eigen ervaringen binnen je organisatie te delen en te vragen of de partnerorganisatie behoefte heeft aan mentale steun voor het personeel. Vraag wat de grootste stressoren of uitdagingen zijn voor de medewerkers en bied aan om samen te werken aan een strategie om dit aan te pakken. Het is belangrijk om dit echt samen te doen, hun inbreng te vragen en je eigen ideeën aan te passen aan hun specifieke behoeften en omstandigheden.

Wat kan ik in een subsidieaanvraag aan een donor schrijven om de donor te overtuigen het budget te financieren dat nodig is voor ondersteuning van het welzijn van lokale personeel?

Het is belangrijk dat de donor het belang begrijpt van het welzijn van het personeel. Geef duidelijk aan welke positieve impact dit zal hebben op de programmaresultaten en de duurzaamheid van de organisatie op de lange termijn. Geef bij financieringsaanvragen duidelijk aan hoe de middelen zullen worden toegewezen aan verschillende initiatieven op het gebied van het welzijn van het personeel. Het kan ook nuttig zijn om te laten zien hoe de zorg voor het personeel aansluit bij de waarden of prioriteiten van de donor. Als je eerdere ervaringen hebt met succesvolle initiatieven in de zorg voor het personeel, zal het delen hiervan je aanvraag sterker maken.

Als ik meer wil weten over het ondersteunen van het mentale welzijn van medewerkers, welke suggesties heb je dan om te lezen, kijken of luisteren?

Ik heb mijn mijn aanbevelingen voor leesmateriaal en andere bronnen, gegroepeerd op thema, in dit document (/content/17382/download/clnt/106086_Overzicht_bronnen_mentale_gezondheid_van_medewerkers.pdf) gezet.

Over Saraa

Saara Martinmäki is een psycholoog en onderzoeker met interesse in het welzijn van het personeel onder uitdagende werkomstandigheden. Ze is onderzoeker en adviseur bij ARQ International, de internationale tak van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum.

ARQ International helpt bij het bieden van psychosociale steun aan personen die getroffen zijn door conflicten en rampen in lage- en middeninkomenslanden. Het werk van ARQ omvat capaciteitsopbouw op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg en andere belanghebbenden, het uitvoeren van onderzoek en ontwikkeling, het bieden van begeleiding aan NGO’s en het bevorderen van de uitwisseling van kennis en ervaringen.

Binnen dat werk is Saara’s kernspecialisatie de gezondheid en het welzijn van humanitaire hulpverleners. De afgelopen zes jaar heeft ze onderzocht hoe de werkomgeving de psychosociale gezondheid en het welzijn van het humanitair personeel beïnvloedt, waardoor we NGO’s meer praktische begeleiding kunnen bieden op het gebied van de zorg en ondersteuning van het personeel. Daarnaast traint ze teams regelmatig in de best practices voor personeelsondersteuning.