Marga Haagmans is hoofd Onderzoek en Innovatie bij Augeo Foundation (https://www.augeo.nl/). Wij spraken haar over veerkracht en veerkrachtversterking.
Waarom is aandacht voor veerkracht belangrijk?
Eigenlijk spreek ik liever over veerkrachtig functioneren, want daar gaat het om. Veerkracht is geen ‘eigenschap’ die je wel of niet hebt. Het is een set van elementen die je ontwikkelt, gedurende je hele leven. En iedereen kan die elementen ontwikkelen. We hebben in een animatie (https://www.augeo.nl/themas/veerkracht-en-steun/5-veerkracht-tips) in beeld gebracht hoe wij denken over veerkracht en welke elementen veerkracht bevat.
Wat kan ik doen om veerkracht van kinderen die heftige dingen meegemaakt hebben, versterken?
Volwassenen kunnen heel veel betekenen voor kinderen die heftige dingen hebben meegemaakt. Om veerkrachtig te worden hebben kinderen hun omgeving nodig: veerkracht ontwikkelen ze in verbinding met anderen. Zorg dat je in elk geval zélf veilig bent, doe wat je belooft, zeg wat je doet en doe dat dan ook! En wees daarin heel transparant en betrek kinderen daarbij. Kinderen krijgen dan het gevoel: ik word gezien, ik word gehoord en ik doe ertoe. Kijk eens bij deze vijf tips (https://www.augeo.nl/themas/veerkracht-en-steun/5-veerkracht-tips) over hoe je veerkracht kunt versterken of lees ons Augeo magazine special over Veerkracht (https://www.augeomagazine.nl/veerkracht-augeo-magazine-26/veerkracht-augeo-magazine-26).
Hoe kunnen lokale hulpverleners steun bieden aan kinderen?
Lokale hulpverleners kunnen natuurlijk hetzelfde doen als de volwassenen zoals ik hierboven noemde. Dat is de eerste tip! En daarnaast kunnen professionals kinderen ook psycho-educatie geven. Dat is een belangrijk onderdeel van veerkrachtig worden. In psycho-educatie leg je aan kinderen (en hun ouders) uit hoe wat er ‘toen’ gebeurde, nu hun emoties en gedrag beïnvloedt. Psycho-educatie leert kinderen, jongeren en hun ouders /verzorgers om hun eigen gedrag en emoties beter te begrijpen. Dat kan maken dat ze zich er minder schuldig of naar over voelen. Hun reactie is immers heel normaal, de situatie was dat niet. Door begrip daarover ontstaat er ruimte om te kijken hoe ze met hun gedrag en emoties om kunnen gaan en hoe anderen daarbij kunnen helpen. Psycho-educatie geeft hoop en perspectief, het is een belangrijk onderdeel van herstel.
We hebben bv een serie animaties gemaakt over wat er in je brein gebeurt als je veel stress meemaakt: de Breinbijsluiter (https://www.augeo.nl/nl-nl/breinbijsluiter/) en we hebben daarbij en aantal animaties gemaakt die allemaal gaan over een onderdeel van trauma bv ‘trauma en triggers’.
Kan iedereen veerkrachtig of veerkrachtiger worden? Waarvan is dat afhankelijk?
Jazeker! Dat is de hoopvolle boodschap. Zoals ik al zei: iedereen kan veerkracht ontwikkelen, op elk moment van zijn of haar leven. En dat is grotendeels afhankelijk van de verbinding die je aan kunt gaan met de mensen om je heen, de steunbronnen die je aan kunt boren, en de mate waarin die bronnen je middelen aanreiken om die veerkracht te ontwikkelen.
Als ik en mijn collega’s ons verder wil verdiepen in veerkrachtversterking, welke tips heb je voor mij?
Op onze veerkrachtwerkplaats (https://www.augeo.nl/nl-nl/steun/) vind je een mooi overzicht van alle tools en materialen zoals breinsluiteranimaties, psycho-educatie animaties en de Augeo-app. Wat lager op de pagina vind je het Veerkracht magazine en expeditie Veerkracht. Ook hebben we een gratis online cursus voor vrijwilligers (https://www.augeo.nl/nl-nl/augeo-academy/sector/vrijwilligers/) ‘Zorgen om een kind, en nu?’
Op onze engelstalige Reslience (https://www.augeo.nl/en/resilience/) pagina vind je de animatie Window of tolerance en Infographics over ACEs die we in verschillende talen hebben.
Ook de cursus ‘’Steun bieden aan vluchtelingenkinderen en jongeren’ (https://www.augeo.nl/vluchtelingenkinderen)’ biedt veel praktische handvatten en is in verschillende talen beschikbaar.
Over Marga
Marga werkt als hoofd onderzoek en innovatie bij Augeo Foundation. Augeo is een privaat fonds en heeft als missie dat kinderen veilig en veerkrachtig opgroeien. Juist de kinderen die ingrijpende dingen meemaken hebben steun nodig zodat zij kunnen herstellen van ervaringen en zich verder kunnen ontwikkelen.
Marga is als gezondheidswetenschapper op verschillende plekken in vooral de gezondheidszorg werkzaam geweest. Ze heeft met ouders en hun kinderen gewerkt, en met professionals die zij heeft opgeleid. Haar deskundigheid ligt op het gebied van ingrijpende jeugdervaringen zoals huiselijk geweld, en op het gebied van Veerkracht.
Ze is bij Augeo verantwoordelijk voor het programma Veerkracht. In dat programma ontwikkelt ze met haar collega’s bijvoorbeeld animaties die veerkracht versterken bij kinderen, maar ook doen zij onderzoek naar wat veerkracht precies is en hoe je kinderen en hun ouders daarin kunt steunen.